بیماری های گوش

عیب شنوائی در حدی که موجب نا رسایی طبیعی عمل شنوائی شود نزد ۵ تا ۱۰% افراد بطور موقت یا دائم دیده می شود ، بروز آن در هر سنی ممکنست و بسته به میزان شدت عیب ، یک طرفی یا دو طرفی بودن و سن پیدایش ، مشکلاتی برای فرد ایجاد می کند.(عیب شنوائی در سنین اولیه زندگی موجب اشکال فرا گیری زبان و مانع توسعه تکلم کودک می شود) کری عصبی مادر زادی در اثر عواملی چون ضربه های هنگام تولد ، ابتلای مادر به سرخجه ، اریتروبلاستوز جنینی یا نقص ساختمانی گوش داخلی ایجاد می شود.در نوع غیر مادر زادی ضربه های وارده به گوش داخلی و عصب شنوائی ، اختلالات عروقی همراه با خونریزی و ترمبوز در گوش میانی و بیماری های خطیر تب دار ، سندرم منیر ، پیر گوشی ، تومور های مغزی ، قرار گرفتن گوش در برابر صداهای بلند بطور مکرر موجب کری می شود.

کاهش یا از بین رفتن شنوایی : Hearing loss

کاهش یا از بین رفتن شنوائی را بر حسب علت و محل ضایعه به چهار دسته تقسیم می شود.

۱ _ کری های عصبی که ناشی از ضایعات رشته های دریافت کننده حس در قسمت حلزونی گوش یا ضایعات عصب شنوائی و یا ضایعات مرکز شنوائی در قشر مغز است که در حالت اخیر معمولا کری دو طرفه است.

۲ _ کری های ناشی از اختلال در دستگاه انتقال صوت شامل اختلالات گوش خارجی یا گوش میانی که مانع از انتقال صدا به سلولهای حساس شنوائی می گردند.

۳ _ کریهای مختلط که ناشی از عیب مشترک دستگاه انتقال و دستگاه عصبی گوش است.

۴_ کریهای عملی که در آنها ضایعه عفونی نمی توان پیدا کرد.

کری در کودکان : اوتیت میانی عود کننده و اوتیت میانی سروز شایع ترین علت کری انتقالی در کودکان است که تشخیص و درمان سریع این بیماریها موجب علاج قطعی و آماده شنوائی می گردد.در کریهای عصبی یا کریهای غیر قابل اصلاح کودکان معمولا لازم است به کودک ازطریق حرکات لب و دهان آموزش داد.

سنگینی گوش در افراد بالغ

۱ _کری عصبی _ کری های ناشی از ضربه عصب شنوائی ممکنست ظرف ۶ ماه بهبود یابد مشروط بر اینکه شخص در این مدت در مجاورت صداهای شدید و ناهنجارقرار نگیرد و گوش خود را مسدود نمایدو یا از وسائل حفاظتی استفاده کند.علل دیگر کری عصبی بالغین عبارتند از عفونتهای مراکز اعصاب ( نظیر مننژیت ، سفلیس ) دیابت ، بیماری منیر و تومورهای عصب دهلیزی می باشد.

۲ _کری انتقالی _ کری های متوسط گوش را با اعما ل جراحی جدید تا حدود زیادی می توان درمان کرد.

نوتوانی شنوائی در بالغین

این امر متضمن تدارکاتی در جهت تقویت صوت است .استفاده از سمعک بدون مشورت پزشک جایز نیست.

بیماریهای گوش خارجی

۱ _تراکم ترشحات غدد سرومن lmpacted Cerumen

سرومن عبارتست از ترشح طبیعی غدد قسمت غضروفی مجرای گوش که یک وظیفه حفاظتی دارد.در وضع عادی این پوشش سرومن خشک می شود و می افتد و از مجرای گوش خارج می شود لیکن در مواردی بعلت خشکی و باریکی مجرا، یا زیادی موی مجرا در داخل گوش متراکم می شود و روی هم انباشته می شود.و در مواردی بعلت دستکاری ناشیانه به مناطق عمیق تر مجرا رانده می شود.این حالت تا زمان بسته شدن کامل مجرا علامتی ندارد ولی با بسته شدن مجرا حالت سنگینی و پر بودن گوش احساس می شود و در مواردی ایجاد سرفه می کند.درمان آن در آوردن ترشح سرومن که قهوه ای رنگ است امکان پذیر است.

۲_تورم گوش خارجی External Otitis

بصورت تورم یا کورکهایی د ر مجرای گوش است . عوامل مساعد کننده آن رطوبت زیاد در مجرای گوش که ناشی از گرمای منطقه یا استحمام و استخر است و نیز تمیز کردن گوش با وسائل نا سالم و تحریک آن با خارش و ایجاد خراش است.علامت آن خارش ودرد در مجرای گوش است که ممکنست با ترشحات آبکی همراه باشد.

۳ _جسم خارجی در مجرای گوش

ورود جسم خارجی در مجرای گوش کودکان شایعتر از بالغین است.در هنگام خارج کردن این اجسام باید توجه داشت که جسم به جلو را نده نشود زیرا در این صورت موجب آسیب مجرای استخوانی ، پرده صماخ می شود

بیماری های گوش (داخلی)

۱ _سندرم منیر menier’s disease

بیماری منیر با حملات کم و بیش فاصله دار ، سر گیجه و استفراغ و سنگینی گوش همراه با احساس صداهای غیر طبیعی شناخته می شود بیشتر در مردان در سنین ۴۰ تا ۶۰ سال عارض می شود . علت آن در اثر ضربه های جمجمه و یا آسیب گوش میانی و زیاد شدن مایع حلزون گوش میانی می باشد. در صورتی که بیماری منیر بوسیله متخصصین تشخیص داده شود خیلی براحتی درمان پذیر است.علامت آن سر گیجه های متناوب و عدم تعادل که ممکنست موجب زمین خوردن فرد شود . احساس تاب خوردن اشیاء به دور سر غالبا وجود دارد . وز وز گوش و سنگینی اغلب یک گوش دیده می شود. در زمان حمله وجود عرق سرد بخوبی مشهود است . حمله ممکنست از چند ثانیه تا چند ساعت متفاوت باشد.
۲ _احساس صدای غیر طبیعی در گوش Tinnitus

صدای غیر طبیعی بصورت وزوز ، صوت کشیدن و اشکال دیگر ممکنست بوسیله گوش یا مغز احساس شود.حا لت عینی یا ذهنی داشته باشد که در حالت عینی امتحان کننده هم ممکنست صدا را بشنود لیکن در حالت ذهنی تنها بیمار صدا را احساس می کند.نوع عینی نسبتا کمیاب است.درمان عارضه بستگی به علت دارد و در صورتیکه علت یافت نشود و یا قابل علاج نباشد ، تنها راه درمان تقویت روحیه بیمار است.

۳ _لابیرنتیت حاد غیر چرکی Acute nonsuppurative Labyrinthitis

ورم حاد گوش داخلی اکثرا متعاقب عفونتهای مجاری تنفسی رخ می دهد و با بروز سرگیجه شدید ظاهر می شودکه معمولا با احساس صدای غیر طبیعی ، تلو تلو خوردن همراهست لیکن شنوائی بیمار کمتر مختل می شود.استراحت در تختخواب ترجیحا در محیط تاریک تا بر طرف شدن عارضه لازم است.تجویز فنو باربیتال ویا دیازپام مفید است.

۴_ لابیرنتیت حاد چرکی Acute suppurative Labyrinthitis

این عارضه در اثر عفونت حاد عناصر داخلی گوش است مصرف آنتی بیوتیک و خارج کردن ترشحات چرکی لازم است.

۵_لابیرنتیت مزمن Chronic labyrinthitis

اشکال در کپسول استخوانی لابیرنت ایجاد می شود و شخص گرفتار حملات مزمن سرگیجه می شود . و در مان جراحی می باشد.

بیماریهای گوش میانی

۱_ورم حاد گوش میا نی Acute Otitis media

این عارضه با وجود درد و احساس پری و سنگینی گوش همراه با خروج ترشح و متعاقب آن با عفونت مجاری تنفسی فوقانی ، تب ، و لرز همراه است. ورم گوش میانی اکثر اوقات در کودکان و نوزادان دیده می شود لیکن در سایر سنین عمر هم ممکنست عارض شود. درمان با آنتی بیوتیک و دارو های ضد درد امکان پذیر می باشد.این عارضه در اثر اتساع عروق در پرده صماخ و دسته چکشی است .و سپس با تیرگی و پر خونی تمام پرده صماخ و از بین رفتن نشانه های زائده کوتاه استخوان چکشی و برجستگی پرده صماخ بطرف مجرای گوش خارجی همراه است.

۲ _اوتیت مزمن گوش میانی Chronic otitis media

اوتیت مزمن گوش میانی غالبا با سوراخ شدکی پرده صماخ همراه است درنوع خوش خیم آن پرده صماخ معمولا در مرکز سوراخ شده و ترشح در آن موجود است . و در نوع بد خیم آن با پارگی در پرده صماخ در قسمت حاشیه خلفی همراه با ترشحات کثیف و بد بو همراه است. درمان با آنتی بیوتیک برای رفع عفونت های بینی و سینوسها و مجاری تنفسی می باشد.

۳_اوتیت سروز Serous otitis media

اوتیت سروز در هر سنی ممکنست بروز کند . خصوصیت آن انباشته شدن مایع سروز در فضای گوش میانی است که علائم سنگینی و احساس پری و گرفتگی گوش ایجاد می کند و طنین یا انعکاس صدای بیمار نیز وضع غیر عادی پیدا می کند.علت آن ممکنست اولا انسداد شیپور استاش باشد که مانع از هوا گیری گوش میانی می شود و بدنبال آن مقداری ترشحات سروز در فضای گوش جمع می شود .درمان موضعی عبارت است از هوا دادن در شیپور استاش و کشش مایع به خارج، دارو های ضد احتقان ، دارو های آنتی هیستامین در صورت حدس آلرژی بکار می رود و عوامل مسا عد کننده چون عفونت بینی و سینوس ها را درمان لازم است و گاه برداشتن لوزه یا ادنوئید چرکی ضرورت دارد.

۴- ماستوئیدیت Mastoiditis

این عارضه با ورم حاد و چرکی گوش میانی همراه است .نکروز استخوان ماستوئید و از بین رفتن دیواره سلولهای استخوانی در هفته سوم و چهارم بیماری اتفاق می افتد و در این حالت است که خروج ترشحات حالت مستمر پیدا می کند و ناحیه استخوان ماستوئید درد ناک و متورم می شود وتظاهرات عفونت عمومی بدن بصورت تب و سردرد عارض می گردد.درمان در صورتی که با آنتی بیو تیک جواب نداد باید عمل ماستوئیدکتومی ضرورت می یابد.

مژگان مرادیان دانشجوی تربیت معلم