علیرغم مزایای قابل توجهی که سمعک‌ها برای افراد کم‌شنوا دارند، متاسفانه هنوز هم در مقایسه با عینک‌ها، استفاده از آن‌ها به طور گسترده و عمومی پذیرفته نشده است. دلایل مختلفی برای این تفاوت در پذیرش وجود دارد که برخی از آن‌ها فرهنگی، روانشناسی، اجتماعی و حتی اقتصادی هستند. در ادامه به بررسی این دلایل می‌پردازیم:
۱. پذیرش اجتماعی و روانشناسی
- احساس ضعف و نقص:
بسیاری از افراد کم‌شنوا، به ویژه آن‌هایی که کم‌شنوایی آن‌ها به مرور زمان پیشرفته است، استفاده از سمعک را نشانه‌ای از پیری یا نقص جسمانی می‌دانند. در حالی که افراد با مشکلات بینایی ممکن است به راحتی از عینک استفاده کنند، استفاده از سمعک برای برخی به معنای پذیرش کم‌شنوایی و ضعف شنوایی است که ممکن است از نظر روانی دشوار باشد. - استفاده از سمعک به عنوان نشانه پیری:
در بسیاری از جوامع، سمعک‌ها بیشتر با افراد مسن و سالمندان مرتبط هستند. این تصور که سمعک‌ها بیشتر به درد افراد مسن می‌خورند، باعث می‌شود جوان‌ترها یا افراد با کم‌شنوایی خفیف‌تر تمایلی به استفاده از آن‌ها نداشته باشند. - نارضایتی از ظاهر سمعک:
برخی از افراد ممکن است به دلیل ظاهر یا بزرگی سمعک، احساس نارضایتی داشته باشند. این نگرانی می‌تواند باعث خودداری از استفاده از سمعک شود. با اینکه سمعک‌ها روز به روز کوچک‌تر و پنهان‌تر می‌شوند، اما هنوز هم برخی افراد به دلیل برجسته بودن دستگاه و نگرانی از دیده شدن آن، از استفاده از آن خودداری می‌کنند.
۲. تفاوت‌های عملکردی و نیازها
- پذیرش راحتی عینک‌ها:
عینک‌ها، برخلاف سمعک‌ها، معمولاً تنها برای اصلاح عملکرد چشم نیاز هستند و تغییرات آنی را برای فرد ایجاد می‌کنند. اما سمعک‌ها نیازمند تطابق دقیق با وضعیت شنوایی فرد هستند و افراد باید سمعک‌های خود را به‌طور مداوم تنظیم و تنظیمات آن‌ها را تغییر دهند. این پیچیدگی در استفاده از سمعک‌ها ممکن است برخی را از استفاده آن‌ها منصرف کند. - عدم بهبود کامل شنوایی:
در حالی که عینک‌ها می‌توانند بینایی را به طور تقریبا کامل بهبود بخشند، سمعک‌ها نمی‌توانند شنوایی طبیعی را به‌طور کامل بازگردانند. بنابراین، فردی که از سمعک استفاده می‌کند ممکن است همچنان با مشکلاتی مانند عدم وضوح صدا یا تفاوت‌های شنوایی در محیط‌های پر سر و صدا مواجه باشد. این امر می‌تواند باعث شود که برخی از افراد از استفاده از سمعک منصرف شوند، زیرا انتظاراتشان برآورده نمی‌شود.
۳. مشکلات اقتصادی و دسترسی
- هزینه‌های بالا:
یکی از بزرگ‌ترین موانع استفاده از سمعک‌ها، هزینه بالای آن‌ها است. برخلاف عینک‌ها که معمولاً هزینه‌های کمتری دارند و در دسترس‌تر هستند، سمعک‌ها می‌توانند بسیار گران باشند. علاوه بر هزینه خرید سمعک، هزینه‌های نگهداری، تعمیرات، و تعویض باتری نیز به هزینه‌های اضافی اضافه می‌شوند. به همین دلیل، بسیاری از افراد به دلیل هزینه‌های بالای سمعک‌ها، از خرید آن‌ها خودداری می‌کنند. - عدم پوشش بیمه‌ای:
برخلاف عینک‌ها که بسیاری از بیمه‌ها آن‌ها را پوشش می‌دهند، در بسیاری از کشورها سمعک‌ها تحت پوشش بیمه‌های درمانی قرار نمی‌گیرند یا تنها بخش محدودی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهند. این موضوع می‌تواند باعث شود افراد به دلیل هزینه‌های بالای سمعک‌ها از خرید آن‌ها صرف نظر کنند.
۴. چالش‌های پزشکی و فناوری
- فناوری پیچیده سمعک‌ها:
سمعک‌ها از نظر فناوری پیچیده‌تر از عینک‌ها هستند. در حالی که عینک‌ها فقط برای اصلاح دید طراحی شده‌اند، سمعک‌ها باید تنظیمات دقیق و فردی داشته باشند. هر فرد با توجه به نوع و درجه کم‌شنوایی، نیاز به سمعکی با تنظیمات خاص دارد. این فرآیند ممکن است برای برخی از افراد پیچیده و زمان‌بر باشد و باعث شود که به جای استفاده از سمعک به دنبال راه‌حل‌های دیگر باشند. - عدم تطابق با برخی شرایط:
سمعک‌ها نمی‌توانند به طور کامل مشکلات شنوایی پیچیده یا شدید را درمان کنند. به عنوان مثال، در برخی از افراد که کم‌شنوایی شدید دارند یا از اختلالات دیگری مانند وزوز گوش (Tinnitus) رنج می‌برند، سمعک‌ها ممکن است نتوانند به طور کامل نیازهای آن‌ها را برآورده کنند، و این می‌تواند باعث دلسردی از استفاده از سمعک شود.
۵. آگاهی و آموزش ناکافی
- کمبود آگاهی عمومی:
در بسیاری از جوامع، هنوز اطلاعات کافی در مورد اهمیت شنوایی و نیاز به استفاده از سمعک وجود ندارد. برخی از افراد ممکن است از اهمیت سمعک بی‌خبر باشند و حتی ممکن است ندانند که سمعک‌ها می‌توانند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی آن‌ها را بهبود بخشند. همچنین، عدم آگاهی در مورد انواع مختلف سمعک‌ها و نحوه انتخاب مناسب برای نیاز فردی نیز می‌تواند مانع از استفاده گسترده شود. - موانع تشخیصی:
بسیاری از افراد کم‌شنوا، به ویژه در سنین پایین یا افراد مسن‌تر، از مشکلات شنوایی خود آگاه نیستند یا دیر به پزشک مراجعه می‌کنند. این تأخیر در تشخیص ممکن است باعث شود که بسیاری از افراد از استفاده از سمعک خودداری کنند یا آن را دیرتر شروع کنند.
۶. تفاوت در فرهنگ‌ها و جوامع
- موانع فرهنگی:
در برخی از فرهنگ‌ها، استفاده از سمعک ممکن است به نوعی برچسب منفی یا نشانه‌ای از ضعف تلقی شود. این در حالی است که استفاده از عینک در اکثر جوامع به‌عنوان یک عمل معمول و قابل قبول تلقی می‌شود. در بسیاری از کشورها، افرادی که نیاز به سمعک دارند از ترس برچسب اجتماعی یا انتقاد از جانب دیگران از استفاده از آن خودداری می‌کنند.
جمع‌بندی:
در حالی که سمعک‌ها می‌توانند تغییرات بزرگی در زندگی افراد کم‌شنوا ایجاد کنند، اما هنوز در مقایسه با عینک‌ها به دلیل موانع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و عملکردی با چالش‌هایی در پذیرش عمومی مواجه هستند. تغییر در نگرش‌ها، افزایش آگاهی، کاهش هزینه‌ها و ارتقاء فناوری‌های سمعک می‌تواند به گسترش استفاده از این دستگاه‌ها کمک کند و سمعک‌ها را به ابزاری پرطرفدارتر و پذیرفته‌شده‌تر در جوامع مختلف تبدیل کند.