اصطلاح اتواسکلروزیس مشتق از دو لغت یونانی اتو ( به معنی گوش ) و اسکلرو ( به معنی سفت و سخت ) است . این بیماری در اثر رشد نابجا و بیجای استخوانهای واقع در گوش میانی است که در نهایت منجر به چسبندگی استخوان رکابی به اطرافش میشود. برای اینکه قادر باشیم خوب بشنویم باید استخوان رکابی بتواند به راحتی در جای خود بلغزد و حرکت کند.
شنوایی پدیده پیچیده ای است . در یک گوش طبیعی ، ارتعاشات صوتی از طریق کانال گوش خارجی به سمت پرده صماخ هدایت شده و به آن برخورد میکند. پرده صماخ به نوبه خود این ارتعاش را به استخوان چکشی و آن هم به سندانی و سندانی به نوبه خود به استخوان رکابی منتقل میکند. ارتعاش رکابی باعث به حرکت در آمدن مایع گوش داخلی میشود و این امر منجر به تحریک عصب شنوایی میشود. سپس عصب شنوایی تحریکات وارده را به مغز منتقل میکند و مغز آن را به عنوان ” صدا ” تعبیر میکند. هر گاه هر یک از اجزای این روند دچار اختلال شوند ، شنوایی فرد دچار مشکل خواهد شد.
چه کسی اتواسکلروزیس میگیرد و چرا؟
علامت اصلی اتواسکلروزیس کاهش شنوایی به تدریج پیشرونده است . این بیماری در سنین بین ۱۵ تا ۴۵ سالگی و معمولاً در حدود ۲۰ سالگی شروع میشود. این بیماری در زنان شایعتر از مردان است و در حاملگی ممکن است سیر آن پیشرفت زیادی داشته باشد.
حدود ۶۰% موارد اتواسکلروزیس زمینه ژنتیکی دارد . به طور معمول فرزندی که یکی از والدینش مبتلا به اتواسکلروزیس باشد ۲۵% احتمال گرفتاری به اتواسکلروز را دارد.
علائم اتواسکلروزیس
کاهش شنوایی تدریجی و پیشرونده ، شایعترین علامت اتواسکلروزیس است. غالباً مبتلایان به اتواسکلروز اولین بار وقتی متوجه مشکل خود میشوند که احساس میکنند صداهایی با فرکانس کم مثل صدای نجوای دیگران را خوب متوجه نمیشوند. سایر علائم میتواند اختلال در تعادل ، صدای وزوز گوش یا احساس صدای اضافی در سر باشد.
تشخیص
متخصص گوش و حلق و بینی پس از استماع شکایات بیمار و معاینه گوش ، تست های اودیومتری درخواست میکند و بر مینای آنها میتواند بین اتواسکلروزیس و سایر بیماریهایی که میتوانند علائم مشابهی داشته باشند افتراق قائل شود.
درمان
اگر میزان کاهش شنوائی کم باشد متخصص گوش حلق و بینی ممکن است بیمار را تحت نظر بگیرد و جهت تقویت صوت برای وی سمعک تجویز نماید. مشخص شده است که قرص سدیم فلوراید سیر بیماری را کند میکند لذا ممکن است که تجویز شود . در اغلب مبتلایان به اتواسکلروزیس یک روش جراحی به نام استاپدکتومی مفیدترین روش برگرداندن شنوائی از دست رفته است.
استاپدکتومی چیست؟
عمل استاپدکتومی تحت بیهوشی عمومی و نیمه بیهوشی قابل انجام است . این عمل از طریق داخل کانال گوش انجام میشود . جراح از طریق کانال گوش پرده صماخ را به کناری زده و استخوان رکابی فیکس شده را برمیدارد و به جای آن پروتز مخصوصی را کار میگذارد که همان نقش استخوان رکابی را ایفا میکند . سپس داخل کانال گوش بیمار پانسمان مخصوص قابل جذبی به نام ژلفوم گذاشته میشود لذا بیمار تا یک هفته بعد از عمل بهبود شنوائی قابل توجهی را احساس نمیکند.
احتمال موفقیت این عمل حدود ۹۰% است . در ۱% موارد ممکن است این عمل باعث بدتر شدن شنوائی بیمار شود. اتواسکلروزیس در ۸۰% موارد هر دو گوش را گرفتار میکند . در این صورت در هر نوبت فقط یک گوش را میتوان عمل کرد .ابتدا باید گوشی را عمل کرد که شنوائیش کمتر است .
بعد از استاپدکتومی
اغلب بیماران فردای همان روزی که عمل شده اند ترخیص میشوند و به آنها گفته میشود که روی گوش عمل نشده خود بخوابند . آنتی بیوتیک بعد از عمل تجویز خواهد شد . چند روز بعد از عمل ممکن است کمی حالت سبک سری داشته باشند . حس چشائی نیز ممکن است چند هفته تا چند ماه بعد از عمل تغییر کرده باشد ولی معمولاً در نهایت به حالت نرمال برمیگردد.
فین کردن ، شنا و سایر فعالیتهایی که منجر به ورود آب به گوش عمل شده میشود و همینطور مسافرت هوائی تا ۲ هفته ممنوع است.
بعد از عمل در موارد زیر سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید
– کاهش شنوائی ناگهانی
– درد بسیار شدید
– سرگیجه
ارسالی: سارا رزیان
دیدگاه‌ها