گوش انسان از سه بخش تشکيل شده است که نقش حياتي در شنيدن ايفا مي کنند : – گوش خارجي – گوش مياني – گوش داخلي.صوت توسط مجراي گوش خارجي وارد شده و سبب لرزش پرده گوش مي گردد . سه استخوان کوچک در گوش مياني اين لرزش را از پرده گوش به بخش حلزوني گوش در گوش داخلي هدايت مي کنند . هر گونه اشکال در اين انتقال سبب نقصان شنوايي انتقالی مي گردد . وقتي سه استخوان کوچک حرکت مي کنند ،امواجي در مايع مجراي حلزوني بوجود مي آورند و اين امواج بيش از ۱۶۰۰۰ سلول ظريف شنوايي ( سلولهاي مويي ) را تحريک مي کنند . حرکت اين سلولهاي مويي باعث توليد يک جريان الکتريکي در عصب شنوايي مي شود . اين جريان از طريق سيستم عصبي تا مناطق شنوايي مغز رسيده و در آنجا به صورت صوت شناخته مي شود . ( شنوايي حسي – عصبي )
اگر شما بيماري يا انسدادي در گوش خارجي يا مياني داشته باشيد ، ممکن است شنوايي شما آسيب ببيند . که مي توان با درمانهاي دارويي و يا جراحي آنرا برطرف ساخت . اما مشکل گوش داخلي مي تواند باعث آسيب شنوايي حسي – عصبي شده و کم شنوايي عصبي ايجاد کند . در اين حالت در بيشتر اوقات سلولهاي مويي آسيب مي بينند و عملکردي ندارند . اگر چه بسياري از رشته هاي اعصاب شنوايي ممکن است سالم باشند و امواج الکتريکي را به مغز انتقال دهند اما به علت آسيب سلولهاي مويي بدون پاسخ هستند . بدليل اينکه در ضايعه شنوايي حسي – عصبي شديد امکان بهبودي با دارو وجود ندارد ، اين ضايعه فقط با کاشت حلزون شنوايي قابل درمان مي باشد
دستگاه کاشت حلزون شنوايي يک دستگاه الکترونيک است که بخشي از شنوايي را به افراد کم شنوا شدید تا عمیق برمي گرداند . اين دستگاه با عمل جراحي در گوش داخلي کار گذاشته مي شود و توسط دستگاهي که در خارج از گوش قرار مي گيرد فعال مي شود . برخلاف سمعک ، اين دستگاه صدا را بلندتر و آشکارتر نمي کند . در عوض ، بدون نياز به قسمتهاي آسيب ديده سيستم شنوايي ،بطور مستقيم عصب شنوايي را تحريک مي کند و اشخاصي که کم شنوايي شديدي دارند اجازه مي دهد که اصوات را دريافت کنند . اين دستگاه بدون استفاده از سلولهاي مويي آسيب ديده صحبتها و صداهاي محيطي را به سيگنال هاي الکتريکي تبديل کرده و اين امواج را به عصب شنوايي مي فرستد . يک پردازنده که معمولاً خارج از گوش بر روي کمربند يا داخل جيب گذاشته مي شود. اغلب يک ميکروفن براي دريافت اصوات در خارج از بدن و پشت گوش نصب مي شود . « پردازنده » صداها را به سيگنالهاي الکتريکي مشخص تبديل مي کند . اين کدها از طريق سيم نازکي به سمت بالا و به وسيله هاي نصب شده در پشت گوش انتقال مي يابد و به صورت امواج راديويي از پوست گذشته و به الکترودهاي کاشته شده در حلزون شنوايي مي رسد . سيگنالهاي دريافتي توسط الکترودها ، رشته هاي عصبي شنوايي را تحريک مي کنند تا اطلاعات را به مغز فرستاده و در آنجا به صورت صداهاي معني دار تفسير و معني شوند
. آيا تمامي افراد مي توانند از مزاياي کاشت حلزون بهره مند شوند ؟
کاشت حلزون شنوايي فقط براي اشخاصي طراحي شده که از سمعک نتيجه خوبي نمي گيرند و يا دچار ناشنوايي مادرزادي هستند . اين افراد بايد ۲ سال به بالا باشند ( مگر اينکه مننژيت دوران کودکي باعث ناشنوايي شده باشد ) . متخصصين گوش و گلو و بيني عمل جراحي کاشت حلزون را انجام مي دهند ،. بدين منظور پزشک شما مي تواند براي ارزيابي شما را به يک کلينيک مخصوص کاشت حلزون ارجاع نمايند . سپس تيم کاشت حلزون به ارزيابي شما خواهد پرداخت . اين تيم شامل متخصص گوش ، گلو و بيني ، شنوايي شناس ، گفتار درمان ، روانپزشک ، پرستار و ديگر افراد مورد نياز مي باشد.
. تمام بررسي هاي مورد نياز را از شما به عمل خواهند آورد که عبارتند از : ارزيابي گوش : توسط متخصص گوش ، گلو و بيني تا ضمن بررسي علل دخيل ، آمادگي فرد را براي جراحي اعلام مي نمايد . ارزيابي شنوايي ( شنوايي شناسی) : توسط شنوايي شناس تا مشخص شود که با يا بدون سمعک تا چه اندازه قادر به شنيدن هستيد .
ارزيابي راديوگرافي ( اشعه (X يا MRI
ارزيابي روانشناسي : تا مطمئن شوند از نظر رواني با فرآيند جراحي کاشت حلزون شنوايي سازگاري مي يابيد يا خير ؟ ارزيابي جسماني : تا هر گونه مشکلات بالقوه اي را که ممکن است در هنگام بيهوشي عمومي پيش آيد شناسايي گردد.
عمل کاشت حلزون شنوايي تحت بيهوشي عمومي انجام گرفته و حدود ۲ تا ۳ ساعت به طول مي انجامد . در اين روش عمل جراحي ، لازم است که بيمار يک يا چند روز در بيمارستان بستري گردد که اين مدت بستگي به دستگاه مورد استفاده و آناتومي ( ساختار ) گوش داخلي دارد . مراقبت ها و آموزشهاي بعد از عمل حدود يک ماه تا ۴۵ روز بعد از عمل جراحي شما ، پردازنده سيگنال ها ، ميکروفون در خارج از گوش شما قرار داده مي شود و تنظيم ميگردد . به شما ياد مي دهند که چگونه از اين دستگاه ها مراقبت کنيد و چگونه از اين طريق به صداها گوش فرا دهيد . بعضي از کاشت ها زمان طولاني تري براي تنظيم شدن و آموزش مربوطه نياز دارند . همچنين ممکن است تيم توانبخشي از شما بخواهند تا براي انجام معاينات دوره اي و در صورت لزوم تنظيم دوباره پردازنده گويايي به کلينيک مراجعه کنيد .
توجه :
دستگاه کاشت حلزون شنوايي نمي تواند شنوايي کاملاً عادي شما را بازگرداند و ميزان مفيد بودن آن از فردي به فرد ديگر فرق مي کند . بيشتر استفاده کنندگان به اين نتيجه رسيده اند که اين دستگاه به آنها کمک مي کند تا با کمک لب خواني تکامل يافته تري بتوانند ارتباط بهتري برقرار سازند . البته بيش از نيمي از آنها قادر شده اند که بدون نياز به نشانه هاي بينايي صحبت ها را تشخيص دهند و بچه هايي که در اطراف سن ۲ سالگي کاشت حلزون شنوايي شده اند ، شنوايي بهتر و نزديک تري به حالت طبيعي داشته اند .
* عوامل گوناگوني که ميزان استفاده مفيد از اين دستگاه را در کاربردهاي مختلف مشخص مي کنند :
مدت زماني که شخص کم اشنوا بوده است . تعداد رشته هاي عصب شنوايي موجود، انگيزه فرد براي تربیت شنوایی
تيم جراحي شما برايتان توضيح خواهند داد که چه انتظارات معقول و منطقي مي توانيد از اين دستگاه داشته باشيد . قبل از اينکه بدانيد آيا دستگاه شما خوب کار مي کند يا نه ، لازم است که به روشني بدانيد که شما چقدر وقت صرف کنيد تا به نتيجه برسيد .
اين دستگاه براي افراد ذیل توصیه شده است .
1- سن 18 ماه يا بيشتر
2- افت شنوايي عميق دو طرفه
3- عدم استفاده مطلوب از سمعك و يا ديگر وسايل كمك شنوايي
4 – عدم هرگونه ممنوعيت پزشكي
5- انگيزه بالا و داشتن انتظارات معقول
6- شركت در برنامه هاي آموزشي تربيت شنوايي با تكيه برمهارتهاي شنيداري و گفتاري
ارزيابي هاي پيش از كانديداتوري عبارتند از :
1- ارزيابي هاي شنوايي شناسي
2- استفاده آزمايشي از سمعك
3- معاينات پزشكي
4- مشاوره روانشناسي
مزایای کاشت حلزونی:
1- افزايش آگاهي از اصوات محيطي
2- بهبود شناسايي اصوات گفتاري
3- توليد و افزايش مهارتهاي لبخواني
اگرچه سطح موفقيت يك فرد نمي تواند قابل پيش بيني باشد ؛ اما استفاده دراز مدت از توانبخشي شنوايي ميتواند سبب بالا بردن موفقيت گردد. ضمنا بايد ياد آور شد كه سودمندي كاشت حلزون در ميان دريافت كنندگان متفاوت است.
عمل كاشت حلزون چگونه عملي است و عوامل خطر كدامند؟
عمل جراحي براي كاشت اجزاي داخلي دستگاه در حدود سه ساعت طول ميكشد و معمولا طي يك مرحله انجام ميشود . براي هر عمل جراحي ؛ خطرات بالقوه اي وجود دارد كه آگاهي از آنها مهم مي باشد. در اين ميان عوارض جانبي مختصري براي دريافت كنندگان كاشت حلزون گزارش شده است .
بعد از عمل چه مراحلي لازم است؟
قسمت هاي خارجي كاشت شده ؛ 4-6 هفته بعداز عمل متصل ميگردند و سيستم كاشت شده بر اساس نيازهاي هر فرد برنامه ريزي ميشود. آموزش هاي تربيت شنوايي تا زمان حصول نتيجه از وسيله كاشت بايد ادامه يابد.
دستگاه كاشت حلزون از چه قسمتهايي تشكيل شده است؟
1-صدا از طريق ميكروفون در يافت ميشود
2-صدا از طريق ميكروفون وارد آناليز كننده گفتار مي شود .
3-آناليز كننده صداها را آناليز و ديجيتالي كرده و به كدهاي مشخصي تبديل ميكند.
4- سيگنالهاي كدبندي شده از طريق سيم مربوطه به انتقال دهنده خارجي منتقل ميگردد.
5-انتقال دهنده اصوات ديجيتالي را از طزيق پوست به انتقال دهنده داخلي ارسال ميكند.
6- قسمتهاي داخلي دستگاه ؛ اصوات ديجيتالي رابه اصوات الكتريكي تبديل ميكند
7- سيگنالهاي الكتريكي از طريق الكترودهاي دستگاه به فيبرهاي عصبي منتقل ميشود.
8- سينگلهاي منتقل شده از طريق عصب شنوايي به مغز انتقال مي يابد
ارسالی : نسیم امین رسولی دانشجوی گفار درمانی
مرتضی
سن ۱۶ سال از ناشنوایی رنج میبرد
بعضی از کلمات را می گوید اما بشدت کم شنواست