سمعک ها پروتزهای خوشبختی نیستند

سمعک ها به عنوان وسیله ای کمکی برای افرادی که از قدرت شنوایی کامل برخودار نیستند به کار برده می شوند اما به نظر نمی رسد همانند عینک که وسیله ای برای تقویت بینایی است با اقبال و یا پذیرش عمومی همراه شده باشند.

سمعک ها به عنوان وسیله ای کمکی برای افرادی که از قدرت شنوایی کامل برخودار نیستند به کار برده می شوند اما به نظر نمی رسد همانند عینک که وسیله ای برای تقویت بینایی است با اقبال و یا پذیرش عمومی همراه شده باشند.
سمعک ها با انواع و اقسام مختلفی که از نظر ظاهری دارند شامل سمعک های جیبی، سمعک های پشت گوشی و سمعک های داخل گوشی ، اما همچنان بسیاری از افراد استفاده کننده، زمان استفاده از سمعک و ظاهر شدن در اجتماع، احساس خوبی ندارند.
امروزه به کمک تکنولوژی های نوین ، سمعک های هوشمند و دیجیتال با هدف نامریی شدن و ریز شدن سمعک ها ساخته شده است که همگی این اقدامات را می توان گفت پاسخی به احساس ناخوشایند نسبت به سمعک است.
سمعک ها برخلاف عینک ها به عنوان یک پروتز خوشبخت معرفی نشده اند یعنی عینک مورد قبولتر است در جامعه و با دید خوبی نسبت به آنها نگاه می شود اما در مورد سمعک ها به این شکل نیست بخصوص والدین کودکان کم شنوا ، خیلی سخت با مساله سمعک کودکان خود کنار می آیند.
افراد بزرگسالی که از سمعک استفاده می کنند در برخی محیط های جمعی یا مهمانی ها که بنا بر تشخیص خود ، ممکن است سمعک نزنند اما در مورد کودکان ، والدین ترجیح می دهند کودکشان با سمعک در دید دیگران ظاهر نشود.
این در حالیست که بنا بر نظر کارشناسان شنوایی شناسی ، بهترین کار کنار آمدن با مساله کم شنوایی کودک به عنوان یک ناتوانی در کودک است هر چند پذیرش این ناتوانی از جانب والدین سخت است اما برای رشد و تقویت یادگیری کودک چاره ای جز استفاده از این وسیله نیست.
تمایل والدین این است که تا حد امکان سمعک مورد استفاده کودکشان دیده نشود هر چند سمعک های داخل گوشی در دید نیستند اما شنوایی شناس ها بر این عقیده اند که سمعک های داخل گوشی تا سنین زیر ۹ سالگی توصیه نمی شوند و باید از همان سمعک های پشت گوشی (که قابل دید هستند) استفاده کرد.
“سید جلال ثامنی” دبیر اجرایی هشتمین کنگره شنوایی شناسی ایران دراین خصوص در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: توصیه ما به والدین این است با توجه به اینکه استفاده از سمعک در کمک به درمان کم شنوایی کودک در سنین پایین تر تاثیر بیشتری دارد ، خود را زودتر با مساله کم شنوایی کودک سازگار کنند تا دوره طلایی درمان را از دست ندهند.
وی افزود: عدم پیگیری والدین در این زمینه، بیشترین آسیب را به کودک می رساند و اثر بخشی سمعک را به عنوان یک راه توانبخشی کودک کم شنوا، کاهش می دهد.
این کارشناس شنوایی شناسی با اشاره به اینکه تا سن زیر ۹ سالگی باید از سمعک های پشت گوشی استفاده کرد گفت: این نوع سمعک ها در پشت گوش قرار دارند و به راحتی قابل دید هستند به همین دلیل بسیاری از والدین تمایلی به استفاده ندارند و در مهمانی ها ، از آن برای کودک استفاده نمی کنند.
به گفته وی این کار در واقع ظلم در حق کودک است، والدین باید با مشکل کم شنوایی کودک خود هر چند کار سختی است کنار آیند و واقف باشند که اولین قدم در راه درمان کودک کم شنوا سازگاری و پذیرش مشکل است و در مرحله بعدی شروع درمان و مهمتر پیگیری درمان های توانبخشی است.
ثامنی یادآور شد: بسیاری از برنامه های آموزشی ، والد محور است و کلاس ها و برنام های خاصی که برای کودکان کم شنوا وجود دارد تنها یک یا چند جلسه نیست بلکه این برنامه ها، به صورت کاملتر باید در منزل به خصوص توسط مادر انجام شود.
وی افزود: با توجه به اینکه از حدود شش ماهگی تا سه سالگی بهترین دوران زبان آموزی کودک است تشخیص کم شنوایی و شروع درمان، در هوش و قدرت یادگیری کودک، بسیار موثر است.
چنانچه تشخیص ناتوایی های شنیداری کودک به موقع تشخیص داده نشود ، یادگیری و توان زبان آموزی کودک به نحو چشمگیری کاهش می یابد و این نکته مهمی است که باید از جانب والدین و بخصوص مادر ، مورد توجه قرار گیرد.
دبیر اجرایی هشتمین کنگره شنوایی شناسی ایران یادآور شد: در حال حاضر تجهیزات و فناوری های پیشرفته ای وجود دارد که بااستفاده از آنها امکان تشخیص کم شنوایی از سنین بسیار پایین وجود دارد تا در صورت تشخیص ، مراحل درمان و توانبخشی برای فرد مبتلا آغاز شود.
ثامنی اضافه کرد: امروزه توانایی در علم شنوایی شناسی به این حد رسیده است که تا حد ۶ ماهگی و کمتر قابلیت تشخیص کم شنوایی در نوزاد وجود دارد و برنامه های غربالگری نوزادان نیز در همین راستای تشخیص به موقع اجرا می شود.
بعد از تشخیص کم شنوایی کودک، در ابتدا وسایل کمک شنوایی توصیه می شود از جمله سمعک ها و چنانچه سمعک ها کارایی لازم را برای آنها نداشته باشد بعنی حداقل باید شش ماه از سمعک ها استفاده کنند و بعد از این تایم اگر متوجه شدند که سمعک ها کارایی لازم را برای آنها ندارد روش های دیگری از جمله کاشت حلزون توصیه می شود.
ثامنی یادآور شد: امروزه در حوزه های مختلف روش های مختلفی وجود دارد و در برخی موارد که امکان شنوایی شناسی افراد از طریق رفتاری وجود ندارد تست های خاصی وجود دارد و به فرد گفته می شود که وقتی آن صدا را شنید به نحوی به ما پاسخ دهد. اما در مورد کودکان طبیعتا چنین عملکردی قابل انتظار نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: تست هایی که برای کودکان در نظر گرفته می شود حالتی ندارد که خود فرد پاسخ دهد حالت آبجکتیو دارد یعنی بدون دخالت خود فرد ، پاسخ از سیستم شنوایی فرد گرفته می شود.
مراجل تشخیص کم شنوایی در کودکان به این صورت است که ابتدا ، در برنامه های غربالگری شنوایی تا حد امکان ناتوانی های فرد قابل رد یابی هستند در مرحله بعد خود والدین و بخصوص مادر چون بیشتر با کودک در ارتباط هستند متوجه کم شنوایی یا ناشنوایی آن می شوند .
علاوه بر این با استفاده از آزمون های تشخیصی کامل و خاصی که به این منظور وجود دارد تشخیص داده می شود بعد از تشخیص عملکرد والدین و همکاری آنها در فرایند توانبخشی درمان شامل سمعک، شرکت در کلاس های آموزشی و گفتار درمانی ، نقش مهمی در درمان دارد.
دبیر اجرایی هشتمین کنگره شنوایی شناسی افزود: در بیشتر کودکان سمعک به تنهایی کافی نیست و کلاس های گفتار درمانی نیز برای آنها توصیه می شود.
دکتر “معصومه روزبهانی” دبیر علمی هشتمین کنگره شنوایی شناسی نیز در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: استفاده از سمعک در موارد افت شنوایی خفیف که در آن فرد فقط در شنیدن صداهای خفیف مشکل دارد ، به کار برده می شود و در مراحل بالاتر استفاده تنها از این وسیله کارساز نیست و از سایر روشهای توانبخشی باید کمک گرفت.
وی با تاکید بر شروع درمان در زمان مناسب گفت: اگر مشکل شنوایی کودک در زمان مناسب یعنی قبل از دوره زبان آموزی شروع نشود کودک از نظر روحی – روانی و اجتماعی با مشکل مواجه می شود و ناتوانی در برقراری ارتباط ، بر توان یادگیری او تاثیر می گذارد.
روزبهانی یادآور شد: در سنینی که کودک نیاز به یادگیری دارد باید حتما از سمعک استفاده شود و در سنین بالاتر خود کودک می تواند تصمیم بگیرد که در برخی محیط ها اصلا نیازی به استفاده از سمعک ها نیست اما یادآوری این نکته ضروری است که استفاده از سمعک در سن زبان آموزی بسیار اهمیت دارد.
وی افزود: سمعک هایی که در نوزادان زیر شش ماه به کار برده می شود پشت گوشی و در خارج گوش قرار می گیرد چون مجرای گوش نوزادان کوچک و در حال رشد است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: به طور کلی مشکلاتی که مربوط به گوش میانی و داخلی هستند با دارو درمانی و یا با جراحی قابل درمان است اما مشکلاتی که مربوط به گوش داخلی باشد دیگر با این روشها قابل درمان نیست.
وی افزود: چنانچه به سلول های حساس داخل گوش داخلی و یا عصب شنوایی آسیب برسد دیگر این سلول ها قابل ترمیم نیستند و در اینجاست که اقدامات توانبخشی مثلا استفاده از سمعک مطرح می شود.
سمعک صدا را تقویت می کتد تا حدی که مقدار سلول هایی که در گوش داخلی سالم هستند را بتواند تحریک کند و شنوایی را به حد قابل قبولی برساند.
دبیر علمی کنگره شنوایی شناسی با بیان اینکه آسیب سلول های گوش درجات مختلفی دارد گفت: اگر این آسیب در حد عمیق باشد دیگر نمی توان از این سلول ها استفاده کرد.
بنا بر اظهار کارشناسان شنوایی شناس، بیشتر موارد ناشنوایی و کم شنوایی با پیگیری، تشخیص زودرس قابل درمان است و طرحی همانند غربالگری نوزادان از زمان تولد نیز در راستای امر مهم پیشگیری و درمان به موقع اجرا شده است.
با استفاده از روشهای تشخیصی که به منظور تشخیص کم شنوایی در نوزادان وجود دارد این مشکل را می توان در مراحل اولیه تشخیص داد و بیمار را وارد در فرایند درمان کرد و معمولا نخستین مرحله پیشنهادی سمعک است.
شنوایی شناسان با استفاده از ابزار و یا تست های خاصی که در اختیار دارند می توانند مشکلات مربوط به شنوایی را در مراحل اولیه تشخیص دهند و با شروع به موقع درمان نقش موثری در پیشگیری از مشکلات حاد شنوایی دارند.
شنوایی سنجی نیز یکی از کارهایی است که در حیطه شنوایی شناسی انجام می شود.
شنوایی سنج دراصطلاح به خود شخص اطلاق نمی شود. یک دستگاهی به نام “اودیومتر” است و شنوایی سنجی ، آستانه شنوایی در فرکانس های مختلف را تعیین می کند.
در این حیطه، کمترین سطح شدتی که در آن افراد مختلف می شنوند با استفاده از نوار گوش فرد گرفته می شود و بر اساس آن میزان حساسیت شنوایی فرد در گوش راست و گوش چپ در فرکانس های مختلف نشان داده می شود
ندا ملااصغری زاده گرایش ناشنوا